Invordering van bestuursrechtelijke sancties

De bouwovertreding die uitmondt in bestuursdwang of een dwangsom.

In mijn eerdere artikel heb ik uiteengezet waarom het van belang is uw zienswijze kenbaar te maken en zo nodig bezwaar te maken tegen het voornemen van een bestuursorgaan om een sanctie op te leggen wegens een vermeende rechtsinbreuk (bijvoorbeeld een bouw- of milieunorm-overtreding). Wanneer eenmaal een last onder dwangsom definitief is opgelegd en u niet kunt aantonen dat u zich houdt aan de norm, loopt u het risico dat u van rechtswege dwangsommen verbeurt. 

Nadat de begunstigingstermijn (de periode die u krijgt om de inbreuk op te heffen) is verstreken, verbeurt u namelijk steeds een dwangsom wanneer bijvoorbeeld de gemeente vaststelt dat er wederom (of nog steeds) een inbreuk aan de orde is. 

Vanaf dan geldt voor de gemeente een beginselplicht tot invordering. Dat wil zeggen dat zij - behoudens bijzondere omstandigheden - eigenlijk niet meer kan afzien van de invordering van die dwangsommen. Zij zal u dan schriftelijk aanmanen tot betaling over te gaan en u van haar voornemen tot invordering op de hoogte brengen. U kunt dan opnieuw uw zienswijze kenbaar maken, heeft het recht om gehoord te worden en ook in bezwaar te gaan tegen de invorderingsbeschikking. De mogelijkheden die u dan heeft zijn echter veel minder ruim dan op het moment waarop u nog in bezwaar kunt tegen de beslissing tot het opleggen van de last onder dwangsom zelf. U zult dan namelijk moeten aantonen dat er bijzondere omstandigheden spelen (bijvoorbeeld dat er geen sprake is van een overtreding, de dwangsom verjaard is, bijzondere omstandigheden aanwezig zijn, een betalingsregeling is getroffen of sprake is van strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur) wil er nog kunnen worden afgezien van invordering.

Wel kunt u op dat moment nog een aantal alternatieve stappen ondernemen zoals bijvoorbeeld (a) het starten van een legalisatietraject, (b) het verzoeken tot een wijziging of opheffing (zo nodig met terugwerkende kracht) van het besluit tot het opleggen van de last onder bestuursdwang of dwangsom of het starten van een executiegeschil tegen de invordering. Die laatste opties zijn echter zeer beperkt en niet makkelijk met succes te behalen. Het is dus van groot belang om daarbij weloverwogen beslissingen te nemen. Aarzel niet contact op te nemen indien u daar vragen over heeft!