De zorgplicht van een makelaar

Een makelaar die een pand taxeert en daarvan een rapport opstelt, moet ook rekening houden met de belangen van derden. Het niet in acht nemen van de vereiste zorgvuldigheid, kan leiden tot aansprakelijkheid.

Een taxatie die in opdracht van de eigenaar van het pand is verricht, kan bijvoorbeeld worden gebruikt door een potentiƫle koper of een bank die een hypothecaire lening zal verstrekken. De potentiƫle koper en de bank zullen (als derden) afgaan op de waarde van het pand, zoals die door de makelaar in het taxatierapport is vermeld. Indien die waarde achteraf onjuist blijkt te zijn, handelt de makelaar mogelijk onrechtmatig jegens vorenbedoelde derden.

Daarom neemt een makelaar in zijn taxatierapport vaak een clausule op, waarin is bepaald dat het rapport uitsluitend is bestemd om te worden gebruikt door de opdrachtgever en dat de makelaar geen aansprakelijkheid jegens derden aanvaardt. De vraag is of een makelaar zijn zorgplicht en aansprakelijkheid jegens een derde op die manier kan uitsluiten, als hij weet dat die derde het taxatierapport (mogelijk) als uitgangspunt zal gebruiken.

Het antwoord op die vraag hangt af van de omstandigheden van het geval, maar in het algemeen geldt dat een dergelijke clausule in het taxatierapport van invloed kan zijn op het vertrouwen dat een derde mag hebben in de zorg die de makelaar jegens hem moet betrachten. Door een daartoe strekkende clausule in het taxatierapport kan de makelaar zijn zorgplicht en aansprakelijkheid jegens derden doen wegvallen. Als de makelaar echter opzettelijk of bewust roekeloos handelde, mag de makelaar geen beroep doen op een dergelijke clausule en is de makelaar aansprakelijk voor schade, die is ontstaan door onjuiste informatie uit het taxatierapport.

Een bij de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM) aangesloten makelaar-taxateur moet ook rekening houden met de erecode van de NVM. De erecode verplicht de makelaar om zijn functie naar eer en geweten, betrouwbaar, deskundig en onafhankelijk van anderen uit te oefenen en te streven naar kwaliteit in zijn dienstverlening. Aan de Hoge Raad werd onlangs het geval voorgelegd, waarin een makelaar met succes een beroep deed op een clausule in het taxatierapport die zijn zorgplicht uitsloot. Desalniettemin berispte de Raad van Toezicht van de NVM die makelaar tuchtrechtelijk.