De Gedragscode Kleinzakelijke Financiering komt eraan
Wordt de positie van ondernemers tegenover banken versterkt?
Uit onderzoek is gebleken dat het MKB voor het aantrekken van externe financiering in 80% van de gevallen een beroep doet op banken. Uit de statistieken, die de Nederlandse Bank publiceert, volgt dat ultimo 2015 voor maar liefst 312 miljard euro door banken aan Nederlandse bedrijven was uitgeleend. Wanneer we dit afzetten tegen alternatieve vormen van financiering, zoals bijvoorbeeld het aan belangstelling winnende crowdfunding, dan volgt uit onderzoek dat ultimo 2016 voor in totaal 410 miljoen euro in Nederland aan financiering met deze vorm was aangetrokken.
Een goed werkend systeem van bancaire financiering blijft hoe dan ook voor de Nederlandse economie (voornamelijk belichaamd in het MKB) van groot belang. Wanneer consumenten krediet aantrekken, worden zij in zekere zin beschermd door een aantal zorgplichten (zoals informatie- en adviesplichten) die voor banken gelden en die in de wet zijn vastgelegd. De Wet op het financieel toezicht (Wft) en daarop gebaseerde regelgeving vormen daar belangrijke voorbeelden van. Ondernemers ontberen deze bescherming, hetgeen het Ministerie van Justitie ertoe bracht om onderzoek te doen naar de wenselijkheid van verbetering daarvan. Dat onderzoek bracht een bestaande leemte aan het licht en leidde tot zelfregulering binnen de branche, die inmiddels zijn vruchten heeft afgeworpen. ZZP-ers en MKB-ondernemingen moeten de invoering van de Gedragscode Kleinzakelijke Financiering dan ook toejuichen.
Per 1 juli 2018 zal deze code gelden voor alle banken in Nederland, die lid zijn van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en aan ondernemers krediet verstrekken. De financieringsvorm is in principe vrij en ziet o.a. op de geldlening, het rekening-courantkrediet maar bijvoorbeeld ook op financial lease. De totale hoofdsom van het krediet mag echter niet meer betreffen dan 2 miljoen euro en de kredietnemer mag niet meer dan een jaaromzet realiseren van 5 miljoen euro.
De Gedragscode vormt een uitdrukking van de in Nederland levende rechtsovertuiging omtrent het gedrag dat van banken ten opzichte van hun kredietnemers mag worden verwacht. De code omvat regels die voor de bank ten opzichte van haar klant gelden in de oriëntatiefase, de aanvraagfase en de beheerfase van het krediet. Daarnaast omvat de code ook regels voor de fase wanneer de ondernemer in financiële problemen geraakt of dreigt te raken en wordt overgedragen aan de afdeling bijzonder beheer van de bank.
Wat opvalt is dat de gedragscode nu juist geen regels bevat over de beëindiging van de kredietovereenkomst. Dit is in die zin vreemd omdat in die fase banken en kredietnemers nogal eens met elkaar overhoop liggen en het dus zinvol was geweest voor die situaties een helder kader te scheppen.
Tot slot bevat de gedragscode een alternatieve vorm van geschilbeslechting. Nadat de kredietnemer de interne klachtprocedure van zijn bank heeft doorlopen, kan hij het geschil met zijn bank voorleggen aan het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Daarvoor wordt nog een afzonderlijk reglement in het leven geroepen. Overigens geldt dat de route naar de burgerlijke rechter ook blijft openstaan.
De code wordt in 2021 geëvalueerd. Dan zullen we weten of de slogan op de website van de NVB terecht is. Daar wordt namelijk thans gesteld dat de Gedragscode Kleinzakelijke Financiering de positie van de ondernemer (tegenover de banken) versterkt.