Faillissementsaanvraag door de Staat

Kan de Staat het faillissement aanvragen van iemand die schulden heeft bij de Belastingdienst en de Inspectie SZW?

Om het faillissement aan te kunnen vragen van een schuldenaar is vereist dat die schuldenaar meer dan één schuldeiser heeft. Het doel van het faillissement is namelijk het verdelen van het vermogen van de schuldenaar onder de gezamenlijke schuldeisers en dat kan natuurlijk niet als er maar één schuldeiser is. We noemen dit het pluraliteitsvereiste. 

Afgelopen week deed de Hoge Raad uitspraak in een zaak waarin de Staat der Nederlanden het faillissement van een schuldenaar had aangevraagd. Deze persoon had namelijk zowel een schuld aan de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (wegens overtreding van de Wet Arbeid Vreemdelingen) als een schuld aan de Belastingdienst. De vraag was of sprake is van de vereiste pluraliteit.

De Hoge Raad overweegt allereerst dat organen van de Staat geen eigen rechtspersoonlijkheid bezitten. Volgens de wet worden vermogensrechtelijke handelingen van bestuursorganen toegerekend aan de rechtspersoon waartoe die organen behoren. In dit geval is het zo dat de Inspectie SZW en de Belastingdienst bestuursorganen van de Staat zijn. Daarom is er volgens de Hoge Raad sprake van één en dezelfde schuldeiser, namelijk de Staat. Er is dus geen sprake van pluraliteit en het faillissementsverzoek moet daarom worden afgewezen.

Heeft uw bedrijf schulden aan de overheid dan is het dus belangrijk om te bekijken onder welke rechtspersoon de betreffende bestuursorganen vallen. Vallen de bestuursorganen onder dezelfde rechtspersoon, dan kan deze rechtspersoon alleen het faillissement aanvragen als er nog andere schuldeisers zijn. Naast de Staat kennen we nog diverse andere publiekrechtelijke rechtspersonen, zoals bijvoorbeeld gemeenten, provincies en waterschappen. Wordt u geconfronteerd met een faillissementsaanvraag van een van deze overheden, laat u dan goed adviseren!